Website Powered by Web Progress
Ερμηνεία
Όταν η δύναμη του εχθρού είναι υπέρτερη και η κατάσταση για σένα προβάλλει εξαιρετικά δυσοίωνη, θα πρέπει να διαφυλάξεις τη δύναμή σου και να προστατευτείς υποχωρώντας από τη μάχη. «Καθόλου δεν φταις για την υποχώρηση, η οποία δεν βρίσκεται σε αντίθεση με τις αρχές του πολέμου» (βλ. Ι-Τσινγκ).
Ιστορικό παράδειγμα
Μια νύχτα ο Μπι Τζάι Γιου αποφάσισε να διαφύγει μυστικά μαζί με τον στρατό του βλέποντας τον εχθρικό στρατό του κράτους Τζιν, που ήταν παρατεταγμένος απέναντί του για μάχη, να ενισχύεται συνεχώς. Προτού διαφύγει όμως και για να μη γίνει αντιληπτός από τον εχθρό, αποφάσισε να προβεί στις εξής ενέργειες. Αρχικά άφησε τα λάβαρα του στρατού του να κυματίζουν σταθερά στη θέση τους, σαν να μη συνέβαινε τίποτα. Στη συνέχεια μάζεψε μερικά γίδια από τη γύρω περιοχή και τα έδεσε με τέτοιον τρόπο πάνω στα τύμπανα, ώστε τα μπροστινά τους πόδια να χτυπούν πάνω στις μεμβράνες κάνοντας θόρυβο. Ο εχθρός, ακούγοντας τα τύμπανα να ηχούν όλη νύχτα, θεώρησε πως ο Μπι Τζάι Γιου με τον στρατό του παρέμεναν στο ίδιο σημείο και προετοιμάζονταν για τη μάχη. Όταν, όμως, μετά από λίγες μέρες, οι στρατιώτες του Τζιν ανακάλυψαν ότι το στρατόπεδο ήταν άδειο και κατάλαβαν τι είχε συμβεί, ο Μπι Τζάι Γιου βρισκόταν ήδη πολύ μακριά ώστε να μπορέσουν να τον κυνηγήσουν.
Ανάλυση
Πρόκειται για στρατήγημα παρουσίασης/φυγής. Απόφυγε τη μάχη και περίμενε ώσπου να ανακτήσεις τις δυνάμεις σου. Τότε είναι η κατάλληλη στιγμή να επιστρέψεις και πάλι στον πόλεμο. Το πιο σημαντικό για σένα είναι να μην είσαι προσκολλημένος σε δογματικές τακτικές πολέμου, αλλά να μπορείς να ελίσσεσαι σύμφωνα και ανάλογα με τις περιστάσεις. Το συγκεκριμένο στρατήγημα σχετίζεται με την οικονομική θεωρία τη γνωστή ως «πλάνη εφάπαξ κόστους» (sunk cost fallacy), στην οποία διστάζουμε να εγκαταλείψουμε μια επένδυση του παρελθόντος που δεν αποφέρει πλέον κέρδη, επειδή υπολογίζουμε τον ήδη επενδυμένο χρόνο και τα χρήματα. Το παρόν στρατήγημα, απεναντίας, μας παροτρύνει να αφήσουμε πίσω μας ασύμφορες καταστάσεις που δεν αποφέρουν κέρδος και είναι επιζήμιες.
Εφαρμογή
Όταν μάχεσαι εναντίον ενός ισχυρότερου εχθρού, έχεις τέσσερις επιλογές: να πολεμήσεις μέχρι θανάτου, να συνθηκολογήσεις με τον εχθρό σου, να παραδοθείς ή να φύγεις μακριά. Η πρώτη και η τρίτη επιλογή σημαίνουν ολοκληρωτική ήττα, η δεύτερη είναι μισή ήττα, αλλά η τελευταία, η απόδραση, αποτελεί την καλύτερη επιλογή. Σώζοντας τον εαυτό σου, αποκτάς μια ευκαιρία να νικήσεις στο μέλλον. Η απόδραση θα πρέπει πάντοτε να γίνεται μυστικά και εσπευσμένα. Καθώς κανείς δεν έχει το παραμικρό να κερδίσει από μια ολέθρια ήττα, είναι προτιμότερη η αποφυγή της μάχης. Μπορείς να κερδίσεις τον πόλεμο κάποια άλλη φορά. Είναι λάθος να είσαι παράτολμος χωρίς λόγο.
Προστασία
Υποχώρησε σήμερα, για να επιτεθείς αύριο. Οι Κινέζοι λένε: «Όπου υπάρχει ζωή υπάρχει ελπίδα». Προστάτεψε τον εαυτό σου από τραύματα και απώλειες.
I-Τσινγκ
Πρόκειται για την αντιστοιχία στην τέταρτη γραμμή του εξάγραμμου σι (στρατός). Η γραμμή γιν σε θέση γιν παριστάνει ένα αδύναμο στοιχείο, το οποίο πολύ σοφά εκφράζει ταπεινότητα και υποταγή. Έτσι, αντιμετωπίζοντας έναν ισχυρότερο αντίπαλο, ο στρατός θα πρέπει να υποχωρήσει για να σωθεί. Μια τέτοια πράξη είναι αποδεκτή στον πόλεμο, καθώς με τον τρόπο αυτόν αποτρέπεται η ολοκληρωτική καταστροφή.
Το σι (στρατός, οδηγός) είναι το 7ο εξάγραμμο του Ι-Τσινγκ.