Website Powered by Web Progress
Κατευθυνόμενη προς το φως και το αγαθό, η αρχαία ελληνική σκέψη διάλεξε αναγκαστικά μια μονόδρoμη πορεία προς την επίτευξη ενός καλύτερου, ιδεατού κόσμου. Απεναντίας, στην αρχαία Κίνα η προσοχή στράφηκε προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή προς αυτήν του κρυφού, του αθέατου, του σκοτεινού. Η φιλοσοφική σχολή του Σκοτεινού Διδάγματος (xuan xue), η οποία εμφανίστηκε κατά τη δυναστεία των Χαν (206 π.Χ. – 220 μ.Χ.), είχε καθοριστική σημασία για την εξέλιξη της ταοϊστικής φιλοσοφίας καθώς και για την στρατηγική ανάλυση του δόλου στην αρχαία Κίνα. Η σχολή αυτή αποτελούνταν από Ταοϊστές μυστικούς οι οποίοι εστίασαν στην «σπουδή του σκοταδιού» και γενικά του αθέατου κόσμου και των εκφάνσεών του, όπως φαίνεται στο κλασσικό βιβλίο Ταο Τε Τσινγκ και το Βιβλίο των Αλλαγών Ι Τσινγκ. Σε αυτή την αθέατη και σκοτεινή πλευρά του κόσμου ανήκει και ο δόλος, καθώς και οι μηχανισμοί του, όπως τα στρατηγήματα.
Η χρήση των στρατηγημάτων στον πόλεμο ήταν ευρέως διαδεδομένη στην αρχαία Κίνα, αφού τα περισσότερα από αυτά πηγάζουν από πραγματικές μάχες, που έλαβαν χώρα κυρίως κατά την επονομαζόμενη ιστορική περίοδο της «Άνοιξης και του Φθινοπώρου» (722 – 481 π.Χ.), καθώς και κατά την περίοδο των Τριών Βασιλείων (220 – 280 μ.Χ.). Στο τρίτο κεφάλαιο της Τέχνης του Πολέμου ο στρατηγός και θεωρητικός του πολέμου Σουν Τσου υπογραμμίζει την καθοριστική σημασία της χρήσης δόλου και ανορθόδοξων στρατηγικών στον πόλεμο, χωρίς όμως να κατονομάζει επακριβώς τα στρατηγήματα. Η δημιουργία των 36 στρατηγημάτων θεωρείται μετά βεβαιότητας μεταγενέστερη του Κινέζου στρατηγού και η εμφάνισή τους ως μια ολοκληρωμένη συλλογή τοποθετείται χρονικά στη δυναστεία των Μινγκ (1368 – 1644).
